από την Ζωή Σπύρου
‘Γεννηθήκαμε από το φώς.
Νιώθουμε τις εποχές μέσα από το φώς.
Ο μοναδικός κόσμος που γνωρίζουμε είναι αυτός που βγήκε από το φώς...’
Louis Kahn
Η ποιητική του φωτός
Το φώς είναι ουσιώδες συστατικό της Αρχιτεκτονικής, όπως άλλωστε και της ίδιας της ζωής. Και όπως η ζωή έχει διακυμάνσεις και διαφορετικές συχνότητες στις ποιότητές της, έτσι και η Αρχιτεκτονική, στον αγώνα της για την ανόρθωση του υλικού, για την μετουσίωση σε ύλη της ίδιας της υπαρξιακής αναζήτησης, ισορροπώντας στην κόψη μεταξύ Τέχνης και Επιστήμης, έχει διαβαθμίσεις στις ποιότητες και αναζητήσεις της. Βλέπουμε όμως, ότι πέρα από τις λειτουργικές ανάγκες, πέρα από τα τεχνολογικά επιτεύγματα, τα έργα που έχουν σημαδέψει το χώρο και το χρόνο με τη παρουσία τους, που έχουν καθορίσει αυτούς που τα κατοικούν αλλά και αυτούς που εμπνέονται από αυτά, είναι εκείνα που αναζητούν να ξεφύγουν από τα δεσμά της ύλης, εκείνα που υπερβαίνουν την υλική τους υπόσταση μέσα από την αρμονική τους συνύπαρξη με το φυσικό περιβάλλον, μέσα από τον τέλειο διάλογό τους με το φώς.
Διάχυτο φως, σχισμές και γραμμές φωτός αναδεικνύουν την πλαστικότητα και ζωïκή δύναμη του κτιστού. Το φώς είναι το φυσικό φώς που εισβάλλει στο χώρο από τα ανοίγματα της όψης, αλλά και αυτό που συμπληρώνει ο δημιουργός του με τεχνητό τρόπο, που εκτός από το λειτουργικό κομμάτι καλείται να παίξει και συμπληρωματικό ρόλο στον ήδη δημιουργημένο διάλογο του πλαστικού όγκου με το φώς.
Chapel of Nôtre Dame-du-Haut
Ronchamp, France,1950-55
Η πλέον γλυπτική δημιουργία του Le Corbusier αποδίδει στο έπακρον την ποιητική διάσταση του φωτός.
Η νότια όψη, διάτρητη από σχισμές και ανοίγματα σε πλαστικές μεταξύ τους σχέσεις, φαινομενικά τυχαίες, δημιουργεί ένα διάμεσο εισόδου του φυσικού φωτός στον εσωτερικό χώρο με δραματικό τρόπο, αναδεικνύοντας την πνευματικότητα του.
Φώς,Ύλη και Πνεύμα
H φύση με τη μορφή του νερού, του φωτός και του ουρανού αποκαθιστά την αρχιτεκτονική από ένα μεταφυσικό σε ένα γήïνο επίπεδο και της εμφυσά ζωή. Το ενδιαφέρον για τη σχέση μεταξύ αρχιτεκτονικής και φύσης αναπόφευκτα οδηγεί σε ενδιαφέρον για το πρωταρχικό περιεχόμενο της αρχιτεκτονικής. Επιχειρώ να τονίσω την αίσθηση του χρόνου και να δημιουργήσω συνθέσεις όπου το αίσθημα μεταβατικότητας του χρόνου αποτελεί κομμάτι της χωρικής εμπειρίας.
TADAO ANDO, The Monacelli Press
Το ελληνικό φώς
To τοπίο έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ελληνικού πνεύματος, έτσι ώστε η άμεση επαφή και η μετάληψη της ελληνικής τέχνης να οφείλεται σε αυτό. Η σπάνια πλαστική ατμόσφαιρα που δημιουργείται στις πεδιάδες, στα βουνά, στη θάλασσα, στα νησιά, οφείλεται στο ανεπανάληπτο ελληνικό φώς.
Τα ελληνικά έργα τέχνης, μεσολαβημένα από την ευτυχή γεωμετρία της φύσης και λουσμένα στο καθαρό φώς, δεν εμφανίζονται πλέον ως κάποιο θαύμα του ανθρώπινου πνεύματος αλλά ως ένα κομμάτι της ζωής που είναι συνδεδεμένο με το σύνολο του κόσμου. Αυτή η επαφή που στηρίζεται στο οπτικό υπόβαθρο της ελληνικής τέχνης, στο μάτι και στη θέα και στο τοπίο που διαμορφώνει το πνεύμα και τη ματιά του καλλιτέχνη, δημιουργεί την αίσθηση κατάβασης στα μυστηριώδη βάθη των ενστίκτων της ψυχής, τα οποία είναι και αυτά, με τη σειρά τους, συνδεδεμένα με το σύνολο του κόσμου.
Κριστιάν Ζερβός, L’Art en Grece, IV CIAM
Η ιδιαιτερότητα του ελληνικού κλίματος, του ελληνικού φωτός, καθόρισε την ελληνική λαική αρχιτεκτονική. Ογκοι φωτός τα κυκλαδίτικα σπίτια, λαμπερά κάτω από τον ήλιο, μικρά τα ανοίγματα στους τοίχους, για να κρατούν δροσερό το εσωτερικό τους.
Ημιυπαίθριοι χώροι παραλαμβάνουν το φώς για να δημιουργήσουν την απαραίτητη μετάβαση -του φωτός αλλά και της κίνησης – από το έξω στο μέσα.
Το χαγιάτι του παλιού αθηναικού σπιτιού, είναι αυτός ο μεταβατικός χώρος που διυλίζει το φώς, καθορίζοντας και την μετέπειτα σχεδιαστική σημαντικών δημιουργών. Ο Αρης Κωνσταντινίδης, μέσα από το έργο του, απέδωσε με νέο τρόπο αυτή την μεταβατικότητα.
O ηλιασμός αποτελεί θεμελιώδη διαδικασία στην σχεδιαστική προσέγγιση ενός κτίσματος, στο δικό μας το κλίμα, και γίνεται αφορμή για τη δημιουργία μεταβατικών για τον ήλιο χώρων αλλά και κατασκευής στοιχείων και λεπτομερειών που παραλαμβάνουν και μετριάζουν τον ήλιο, δημιουργούν σκίαση.
ความคิดเห็น